ETİKETLER :
pdr
,
rehberlik yazıları
,
psikolojik danışmanlık
,
pedagog
,
doğa koleji rehberlik
Ebeveyn olmak, kitabı veya okulu olmayan zor bir uğraştır. Öncelikle kendi güçlü ya da zayıf yanlarımızı tanımlamak, tahammülümüzün sınırlarından haberdar olmak, eşler arasındaki ilişkiye özen göstermek de çocuğumuzla ilişkimizi olumlu yönde destekleyen durumlardır.
Ondan İstediğiniz Davranışa Odaklanın
Ebeveyn olarak; belki de insan olmanın doğası gereği; yolunda gitmeyen, yürümeyen durumlara daha çok dikkat çekeriz. Bunun sonucunda çocukların yaptığı olumsuz davranışları daha sık görür ve uyarmaya başlarız. İyi niyetle başladığımız sürecin sonunda çocuğumuz da olumsuz davranınca, aldıkları ilgiden dolayı bu davranışlarını sürdürürler. Bu nedenle isteklerimizi net bir dille ifade etmeli, istediğimiz olumlu davranışa odaklanmalıyız. Çocuğumuzun olumlu davranışlarını sözlerimiz ve hareketlerimizle ödüllendirerek onu desteklemeliyiz.
Tutarlı Olun
Bir kural, yöntem, metot veya düzenlemeyi deneyecek veya yeni başlayacaksanız kendinizden ve zamanlamadan emin olun. İçinde bulduğunuz durum veya şartlar (anneanne ya da babaannelerin varlığı, yatıya gelecek misafir, kardeş doğumu, tatile gitmek vs.) tutarlı olmanıza engel olacaksa öncesinde önleminizi mutlaka alın. Çünkü başlanan ve yarım bırakılan yöntemler ve kurallar çocukların anne babaya olan güvenini sarsar ve anne babanın yetkinliğine de gölge düşürür. Bu nedenle pes etmeyin, çocuğunuz sınırlarınızı test ederken siz tutarlı ve kararlı davranmaya devam edin, model olduğunuzu unutmayın.
Ebeveyn Olun
Çocuğunuzla zaman geçirmek, onunla birlikte olmak, keyifli anları paylaşmak anne baba olmanın en güzel tarafıdır. Ama bunun için onun arkadaşı olmanız gerekmiyor. Sizin kendi arkadaşlarınız, çocuğunuzun ise kendi arkadaşları vardır. Bu nedenle “Ben çocuğumla arkadaş gibiyim.” söylemi ilk anda çok olumlu çağrışımlar yapsa da anne baba olmanızın gerekliliğini hafife almayın. Çünkü çocuklar sınır ve güvence ister kendilerinin anne baba tarafından sevildiği ve korunduğunu hatırlamaya ihtiyaç duyar. Sınırları ise arkadaşlarımız değil ebeveynlerimiz belirler. Ebeveynleri ile arkadaş gibi olan çocuklar dış dünyada arkadaşlık ilişkilerinde zorlanabilir, ben merkezci bir yapı geliştirebilirler.
Olumlu Dil Kullanın
Konuşurken seçtiğiniz kelimeler, ifade tarzınız, cümlelerinizin taşıdığı mesajlar çok önemlidir. Bu nedenle çocuklarınızla iletişim kurarken sadece ne söylediğinize değil, nasıl söylediğinize de dikkat edin. Böylece sadece ifadenizi biraz değiştirerek çocuklarınızla olan ilişkinizde daha özenli davranmış olursunuz. Çünkü olumsuz dil maça eksi puanla başlamak demektir. Örneğin; “Ödevini yapmazsan, televizyon seyredemezsin.” yerine “Ödevini bitirdikten sonra televizyon izleyebilirsin.” diyebilirsiniz. İlkinde olumsuz davranışa odaklanır, neredeyse bir cezadan bahseder, hatta çocuğunuza olan inancınızı zedelersiniz. İkinci örnekte ise beklenen davranışı söyler, çocuğun yapabileceğine olan inancınızı belirtir ardından keyifli etkinliği hedef gösterirsiniz.
Yol Haritaları Oluşturun
Bazen sorun çıkmadan onu önlemek, sorun çıktığında onu çözmeye çalışmaktan daha uzun sürebilir. Davranış öncesinde verilen kural, ödül veya ceza çocuğun hayatını tahmin edilebilir kılmak için önemlidir. Çünkü sorun çıktığı anda kızmak, sinirlenmek, davranışı durdurması için çocuğu tehdit etmek veya hemen o anda bir ödülle davranışı durdurmak işe yaramaz. Ebeveynler önleyici olmadığında veya kuralları, yaptırımları önceden belirtmediğinde çocuğun kafası karışabilir, huysuzlaşabilir. Örneğin; alışveriş merkezine gittiğinizde oradaki oyuncaklara binmek için çocuğunuzun hevesli hatta ısrarcı davranacağını düşünüyorsanız bunun önlemini evden çıkmadan önce alın, gidince orada ne yapacağınızı, neye izin verip vermediğinizi açıklayın. Böylece onu alışveriş merkezinde çekiştirmeden, diğer insanların bakışlarından rahatsız olmadan, sinirlenip öfkelenmeden keyifli zaman geçirebilirsiniz. Aksi halde önleyici olmamak çürük dişi fırçalamaya benzer. Çok geç olabilir.
Kaynakça
1. Elizabeth Pantley (2001) Çocuklarımıza Verdiğimiz Gizli Mesajlar, HYB Yayıncılık
2. Prof. Dr. Yankı Yazgan (2003) Düşe Kalka Büyümek, Epsilon Yayınları